Opracowanie koncepcji rewitalizacji przestrzeni publicznej w osi Alei Róż i Placu Centralnego.
Projekt: BXBstudio Bogusław Barnaś
Wizualizacje I Grafika: BXBstudio Bogusław Barnaś
współpraca: Marta Kozioł
Konsultacje: Zbigniew Piotrowicz
Nowa Huta to miejsce o unikalnych walorach urbanistycznych, architektonicznych oraz historycznych. Budowa miasta idealnego, bo takie miało być w założeniu ówczesnych projektantów nie zostało dokończone, a po przemianach ustrojowych popadło w zapomnienie oraz postępującą degradację.
Propozycja rewitalizacji przestrzeni Nowej Huty w osi Alei Róż i Placu Centralnego ma na celu zachowanie i wyeksponowanie walorów tego miejsca, oraz dokończenie układu urbanistycznego. Działania projektowe obejmowały opracowanie szeregu zagadnień jak:
Zmiana układu komunikacyjnego.
Plac Centralny to miejsce w którym spotykają się dwie główne arterie komunikacyjne o bardzo intensywnym natężeniu ruchu. Zaproponowane tunele na osi Alei Andersa – Alei Solidarnosci oraz naosi Alei Jana Pawła II tworzą bezkolizyjny układ tranzytowy, usprawniający funkcjonowanie tkanki miejskiej. Na powierzchnie Placu Centralnego został skierowany ruch lokalny o niskim natężeniu ruchu, głównie obsługujący komunikację publiczną – tramwaje, autobusy, taksówki.
2. Domknięcie i uzupełnienie pierzei Placu Centralnego, wprowadzenie budynku ikony o znaczącej funkcji miejskiej na domknięciu osi kompozycyjnej, nawiązującego lokalizacją i kubaturą dopierwotnych planów. Zachowanie parku miejskiego otwartego na rozległe przestrzenie łąk nowohuckich, jako unikalnej wartości w skali całego miasta. Wygenerowanie przedpola przed budynkiem jako wartościowej przestrzeni publicznej podkreślającej założenie osiowe.
3. Wprowadzenie nowej funkcji Placu Centralnego - funkcji salonu miejskiego. Zainicjowanie aktywnego życia na Placu Centralnym, nawiązanie do historycznych planów wyeksponowania osi urbanistycznej niezrealizowanym obeliskiem, przełożonym na współczesny językarchitektoniczny. Komunikacyjnie i ideowo plac jest centralnym punktem całego Założenia, dlatego tutaj proponujemy zlokalizowanie informacji turystycznej. Zaproponowany Salon Nowej Huty – informacja turystyczna, galeria, toalety, funkcja towarzyszące – jako współczesny symbol naszych czasów swoją formą nawiązuje zarówno do kształtu placu jak i arkadowej zabudowy. Obiekt wpisany w posadzkę placu, delikatnie unosi się ponad powierzchnię, stanowi bufor akustyczny dla komunikacji oplatającej Plac Centralny. Obiekt generuje przyjazną, domkniętą, przestrzeń placu miejskiego. Nowa kubatura nie ingeruje w układ urbanistyczny, jest jakby schowana pod płytą placu. Swoją formąarchitektoniczną nie stanowi bariery dla komunikacji pieszej, daje możliwość swobodnego przepływu ruchu. Szczytowy punkt uniesionej posadzki zlokalizowany na skrzyżowaniu głównych osi kompozycyjnych, pozwala na percepcję wzrokową osiowego założenia. Miejsce to przywołuje na myśl historyczne plany zlokalizowania tutaj ideowego obelisku dla podkreślenia epicentrum całego założenia osiowego. Jest to zatem współczesna interpretacja dopełnienia niezrealizowanego niegdyś projektu.
4. Otwarcie Palcu Centralnego na Aleje Róż poprzez zmianę organizacji ruchu. Wygenerowanie miejsca do organizacji imprez zbiorowych, koncertów, happeningów.
5. Przywrócenie utraconej tożsamości i silnej identyfikacji początkowemu fragmentowi Al. Róż, który kiedyś urzekał kolorem bujnych kwiatów, a po usunięciu pomnika Lenina stał się anonimowy. Wygenerowanie w tym miejscu przyciągającego placu miejskiego, miejsca spotkań i wydarzeń kulturalnych. Zaproponowana czerwona posadzka wprowadza dynamikę, nawiązuje do zapomnianej kolorystyki tego miejsca oraz przywraca jego identyfikację i niepowtarzalność. Symbolika czerwonej posadzki jest wieloznaczna. Przywołuje na myśl barwy PRL, barwy Solidarności, absurd i ironie okresu minionej epoki. Równocześnie symbolizuje ona radykalne zerwanie z przeszłością, ale w sposób, który zachowuje i na zasadzie kontrastu podkreśla unikalną wartość architektury socrealistycznej. W miejscu nieistniejącego pomnika Lenina zaproponowano fontannę. Plac miejski z czerwoną posadzką staje się spektaklem zdarzeń codziennych, instalacji artystycznych oraz happeningów.
6. Zachowanie i podkreślenie osiowego założenia dalszych odcinków Alei Róż. Wprowadzenie ciągów kwiatowych, wygospodarowanie zgodnie z lokalnym programem rewitalizacji Alei Róż miejsca stałej ekspozycji kwiatów – ROSARIUM.
7. Zachowanie i ożywienie istniejących parków i skwerów miejskich. Wprowadzenie w Parku Ratuszowym alei spacerowych, instalacji edukacyjnych, przyrodniczych i rozrywkowych. Zachowanie rekreacyjnego charakteru tego miejsca, przyjaznego dla ludzi w każdym wieku. Wprowadzenie pawilonu herbacianego przyciągającego zarówno mieszkańców jak i turystów.
8. Wygenerowanie dostatecznej ilości miejsc parkingowych, zarówno wzdłuż istniejących ciągów mieszkalno- usługowych, jak i w wewnętrznych prywatnych kwartałach mieszkalnych. Wprowadzenie wielostanowiskowych parkingów podziemnych, również dostępnych z poziomu tunelu pod Aleją Jana Pawła II.
9. Opracowanie dostępności układu dla osób niepełnosprawnych oraz rowerzystów. Zachowanie schodów podkreślających monumentalną zabudowę Placu Centralnego, jednak poszerzonych i wzbogaconych o wkomponowane pochylnie. Zniwelowanie stopni i uskoków terenu w miejscu wyłożonym czerwoną posadzką.
10. Opracowanie elementów małej architektury.
Nawiązanie do nieistniejących już zegarów, jako punktu informacyjnego komunikacji miejskiej. Odtworzenie historycznych latarni z kandelabrami obrębie Placu Centralnego i Alei Róż. Przeniesienie wartościowych istniejących latarni w rejon proponowanej zabudowy przylegającej do Alei Jana Pawła II.
